Najrazorniji zemljotresi koji su pogodili Balkan

Serija snažnih zemljotresa koji su pogodili jučer Albaniju, od kojih je prvi bio u 4:10 sa jačinom od 6, 4 stepena, a drugi, koji se dogodio u 7:10, jačine 5, 4 stepeni Rihterove skale, zvanično se vode kao najveći potresi na Balkanu u posljednjih 30 godina.

Najmanje 600 osoba je povrijeđeno, ljudi su zarobljeni u ruševinama srušenih zgrada, a prema podacima, broj stradalih se povećava iz minuta u minut. Do sada je potvrđena smrt 23 osobe.

Tužne i stravične slike koje nam dolaze iz Albanije, nažalost, nisu rijetkost kada se radi o zemljotresima na Balkanu. Naime, iako nisu česta pojava, u godinama i vijekovima iza nas, odnosili su brojne živote, a pod tektonskim pomjeranjima ploča, nestajala su čitava naselja, putevi i čitave kulturne baštine naroda sa naših prostora.

Jaki i katastrofalno razarajući zemljotresi pogodili su Skadar, Skoplje, Banja Luku, Bar, Ulcinj, Kotor, Herceg Novi, Valjevo, Mionicu, Kraljevo... No, krenimo redom.

Dubrovnik (1667. godina) - 7, 4 Rihtera

Činjenica je da su primorski krajevi podložniji trusovima zbog rasjeda koji postoje u morima. Dubrovnik u svojoj historiji bilježi više od hiljadu potresa. Prvi zemljotres sa katastrofalnim posljedicama bio je 1520. godine. Kao najjači, dokumentovan je onaj od 6. aprila 1667. godine jačine 7,4 stepeni Rihterove skale, kada je poginulo oko 5.000 ljudi, što je bilo oko 80 posto stanovništva Dubrovnika.

Skadar (1905. godine) - 6, 6 Rihtera

Zemljotres jačine 6.6, stepeni Rihterove skale, uništio je sjeverozapadni dio Albanije i jugozapadni dio Crne Gore. Tačan broj žrtava nije poznat, ali prema izveštaju i pisanju tadašnjih medija u Crnoj Gori, čitava obala Jadrana se tresla, i gotovo da nije bilo grada u kojem se makar jedna kuća nije urušila uslijed potresa.

Skoplje (1963. godine) - 6, 1 Rihtera

U zemljotresu koji se desio 26. jula 1963. stradalo je 1.070 građana, a najmanje 3.000 stanovnika bilo je povrijeđeno, od kojih su 1.200 ostali invalidi.

Porušeno je 15.800 stanova, a oštećeno 28.000. Bez krova nad glavom ostalo je 200.000 ljudi. Katastrofalni zemljotres jačine 6,1 stepen Rihterove skale osjetio se na 50.000 kilometara kvadratnih.

Screenshot: Skoplje 1963.

U potresu je bilo uništeno između 75 i 80 posto grada. Duž doline Vardara nestali su staro pozorište, Dom vojske, zgrada Narodne banke, hoteli i gostionice.

Decenijama poslije, na satu kod stare željezničke stanice kazaljke stoje i pokazuju 5.17 sati, što predstavlja vrijeme tragedije. Tu je sada smješten Muzej grada Skoplja.

Poruka koju je Tito dao dan nakon razornog zemljotresa 1963. postavljena je 1974. na muzej u Staroj željezničkoj stanici koja je tada jako oštećena i kasnije konzervirana u tom stanju.

"Skoplje je doživjelo neviđenu katastrofu, ali Skoplje ćemo ponovo izgraditi uz pomoć cijele zajednice. Ono će postati ponos i simbol bratstva i jedinstva, jugoslovenske i svjetske solidarnosti", glasi poruka Josipa Broza.

Banja Luka (1969, godine) - 6, 0 Rihtera

Banja Luku je 1969. godine pogodio zemljotres jačine 8 stepeni po Merkalijevoj, ili 6 stepeni po Rihterovoj skali, koji se desio 27. oktobra 1969. godine.

Počeo je “prethodnim udarom“, u noći 26. oktobra u 2.55; podrhtavanje tla se nastavilo do 8.53. Zemljotres se desio u 16.35. Hipocentar je bio 20 kilometara ispod grada.

Screenshot: Banja Luka 1969.

Potpuno je uništeno 86.000 stanova, velika oštećenja naneta su školskim (266), kulturnim (146), zdravstvenim (133) i društvenim i objektima javne uprave administracije (152).

Kao sjećanje na taj događaj u Banjoj Luci, na Trgu Krajine, postavljen je spomenik "krivi sat", čija kazaljkama pokazuju vrijeme kada se zemljotres dogodio - 9.11 sati.

Crna Gora (1979. godina) - 7, 0 Rihtera

Zvanično najjači zemljotres na teritoriji Balkana u moderno doba, čije su se posljedice sanirale skoro čitavu deceniju kasnije. Zemljotres koji se dogodio 15. aprila 1979. godine u 6:19, bio je jačine 7.0 jedinica Rihterove skale, i izazvao je katastrofalna razaranja sa intenzitetom od IX stepeni Merkalijeve skale na čitavom Crnogorskom primorju, na dužini od preko 100 km.

Screenshot: Kotor 1979. godine

Epicentar zemljotresa se nalazio u Jadranskom moru, između Ulcinja i Bara, na udaljenosti od 15 km od obale. U ovom zemljotresu život je izgubila 101 osoba u Crnoj Gori i 35 u Albaniji, dok je bez krova nad glavom ostalo preko 100.000 ljudi.

Ostatak teksta pročitajte na OVOM linku.